Normaal als ik op een verjaardag ben, slaat het gesprek gelijk dood als ik tegen iemand zeg dat ik als belastingadviseur werk. Maar de laatste tijd is daar toch wel een omslag in te ontdekken. De meeste mensen voelen zich sinds de Panama Papers toch wel een soort van loser. Je krijgt bijna het gevoel dat je de enige in de wereld bent die nog normaal en netjes zijn belastingen afdraagt zodat je gebruik kunt maken van wegen en medische voorzieningen. En dat daarmee de salarissen worden betaald van belastingambtenaren die ervoor moeten zorgen dat anderen ook netjes hun belastingen betalen.
Sinds enige tijd heb ik dus wat meer gesprekspartners die graag gebruik willen maken van belastingconstructies. Het antwoord is doorgaans vrij simpel: dat doet u al. En voordat ik hierna alle toekomstige gesprekken tijdens verjaardagen overbodig ga maken, wil ik wel kwijt dat belastingontduiking wat mij betreft niet kan. Belastingontwijking daarentegen is in mijn ogen niet veel meer dan het gebruik maken van de wettelijke mogelijkheden die zijn bedacht door een regering die we met z’n allen een democratische volmacht hebben gegeven.
Als we de media mogen geloven, zijn multinationals alleen maar bezig om hun winsten zonder belastingheffing weg te sluizen. Maar je kunt je afvragen of we met z’n allen niet hetzelfde aan het doen zijn. Iedereen die een woning heeft gekocht, heeft doorgaans ook wat geld op een bankrekening staan als appeltje voor de dorst. En dat appeltje moet er bij voorkeur ook nog zijn als de woning eenmaal betrokken is. Laten we dit appeltje kwantificeren op € 20.000.
Vanuit fiscaal oogpunt had u bij de aankoop van de woning, simpel gezegd, twee keuzes. De eerste keuze: stel dat u de woning kocht voor € 200.000. U heeft bij de bank dit bedrag geleend en betaalt 5% rente. Laten we aannemen dat u 40% inkomstenbelasting betaalt. Dit levert u, los van het eigenwoningforfait, een belastingteruggaaf op van 40% van € 10.000, ofwel € 4.000. Over uw banktegoeden betaalt u in box 3 geen belasting en ontvangt u de rente op de spaarrekening belastingvrij.
U had uw spaargeld ook kunnen gebruiken om een deel van de koopprijs van de woning te voldoen. Dan had u een schuld aan de bank gehad van € 180.000. De verschuldigde rente bedraagt dan € 9.000. Uw belasting teruggaaf is 40% hiervan, ofwel € 3.600. De belastingheffing in box 3 is dan uiteraard ook nihil.
De gemiddelde Nederlander zal voor de eerste keuze gaan en ontwijkt daarmee de belastingen voor € 400. Deze keuze vinden we de normaalste zaak van de wereld en al zeker niet moreel verwerpelijk. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor de aftrek van giften aan ANBI’s. U kunt gewoon giften doen maar ook in de vorm van periodieke giften voor tenminste vijf jaren. Opeens krijgt u dan over het hele bedrag belasting terug en maakt u gebruik van nog een belastingconstructie. Misschien zijn we allemaal multinational, maar dan in het klein.
